අඳුරන්න බැරි ද? මං කර්ලිනාහාමි උපාසකම්මා

බුදු දහමේ විමුක්ති මාර්ගය දේශනා කොට ඇත්තේ දාන, ශීල, භාවනා යන ති‍්‍රවිධ කුසල කි‍්‍රයා අනු පිළිවෙළට ය. කෙනෙක් තමන් ගේ ශක්තිය අනුව දන් පැන් දෙමින් පෝයට සිල් සමාදන් වෙති.

තවත් කෙනෙක් තමන් සතු දෙයින් බිඳක් සොලවන්නට අකමැතිව අනුන්ගේ යහපත පිණිස කිසිවක් නොදී පෝ දිනට පමණක් පන්සලට ගොස් සිල් සමාදන් වී නිවන් දකින්නට මාන බලති.

තවත් කෙනෙක් තමන් ගේ ජීවිත කාලය ම කට්ට කපටි කෛරාටික කමින් රැකියාවේ දී පවා වැටුපට සරිලන සේවයක් නොකොට විශ‍්‍රාම ගිය පසු දාන ශීලයෙන් තොරව කෙළින් ම විපස්සනා භාවනාව සොයා යති.

මෙයින් කීයෙන් කී දෙනෙක් නිවැරදිදැයි ඔවුන්ගේ ම හදවත්වලින් ම විමසා දත යුතුය. දානයෙන් තණ්හාව අඩු කරමින් සීලයෙන් කය වචන සංවර කැර ගනිමින් භාවනාවෙන් සිත කෙලෙස් තුනී කරමින් යා යුතු මඟට වන් අය පවා අතර මඟ මිය ඇදුණ ද තමන් හුරු පුරුදු කළ දේ සසර ගමන සඳහා පාරමිතා වෙයි.

කෙසේ වෙතත් භාවනාවෙන් සිත පිරිසුදු කැර ගැනීමෙන් තොරව ක‍්‍රමයෙන් ශාන්ත වූ සුවය උදා කැර ගත නොහැක්කේ ම ය. අසූ හාර දහසක් වෙහෙර විහාර ඉදිකොට මහා සාසනික සේවයක් කළ ධර්මාශෝක අධිරාජයාට පවා අපාගත වන්නට සිදු වූ බව කව්රුත් දන්නා සිද්ධියකි. එසේ නම් අප ගැන කවර කතා ද?

තමන්ට හැකි අයුරින් දන් පැන් දෙමින් සතර පෝයට සිල් සමාදන් වෙමින් කල් ගෙවූ උපාසිකාවක ගේ කතාවකි මේග

අද අතුරුගිරියේ විපස්සනා භාවනා මධ්‍යස්ථානාධිපතිව වැඩ සිටින ගස්නාවේ ඤාණානන්ද හිමියෝ එවකට වැඩ වාසය කළේ හඟුරන්කෙත ප‍්‍රදේශයේ ආරණ්‍යයකයග ඒ ආරණ්‍ය සේනාසනය ද ගල්දූව ආරණ්‍ය සේනාසන සංස්ථාවට ම අයත් වූවකිග

හඟුරන්කෙත ආරණ්‍ය සේනාසනය ආසන්නයේ නිවසක පදිංචි වැඩිහිටි උපාසිකාවක් වූවා ය. ඇය මේ ආරණයේ වැඩ වසන යෝගාවචරයන් වහන්සේට මහත් ශ‍්‍රද්ධාවෙන් හා භක්තියෙන් යුතුව සිව්පසයෙන් සංග‍්‍රහ කළා ය. ඇය ග‍්‍රාමවාසී විහාරස්ථ ස්වාමීන් වහන්සේ පි‍්‍රය කළේ නැත.

මේ උපාසිකාව වයස්ගතව ඔත්පල වූවාය. එහෙත් යහනේ සිට පවා දරුවන් ලවා ආරන්්‍යවාසී භික්ෂුන් වහන්සේට දාන මානයෙන් පූජා කැර වූවාය.

මේ අතර ගල්දූව ආරණ්‍ය සේනාසනාධිපති කඩවැද්දුවේ ශී‍්‍ර ජිනවංශ නාහිමියන්ගේ උපන් දින පිංකම සඳහා හඟුරන්කෙත ආරණ්‍යයේ ස්වාමීන් වහන්සේ ගල්දූව බලා පිටත් වූහ. එදින ම රාතී‍්‍ර උපාසිකාව මිය ගියා ය.

උපාසිකාවගේ මරණයේ අවසන් කටයුතුවල ආගමික වතාවත් සඳහා ආරණ්‍යවාසි භික්ෂුන් නොසිටි බැවින් ගමේ පන්සලේ ස්වාමීන් වහන්සේ වැඩමවා පාංශුකූල චාරිත‍්‍ර සිදු කැරිණි.

ගල්දූවේ පිංකම අවසන් වී ඤාණානන්ද හිමියන් ඇතුළු පිරිස ආපසු ආරණ්‍ය බලා වැඩම කරවද්දී ආරණ්‍යයට නුදුරෙහි ඉඩමක අලුත් මිනී වළක් මත සුදු රෙදි වියනක් රඳවා ඇති අයුරු දැක ඤාණානන්ද හිමියෝ එම පාංශුකූල රෙදි කඩ ද රැගෙන ආරණ්‍යයට වැඩම කළහ.

එදින හැන්දෑවේ මිය ගිය උපාසිකාවගේ දහ අට හැවිරිදි මුණුපුරෙකු ප‍්‍රලය වී නිවසේ වැඩිහිටියනට බැන වදින්නට වීය. ගෙදර අය ඇදුරෙකු ගෙන්වන්නට කතා බහ වෙද්දී මුණුපුරා මිදුලට පැන ආරණ්‍ය සේනාසනය කරා දුවන්නට වීය. නිවැසියෝ ද ඔහු පසු පසින් දුව ගෙන ආහ.

ඤාණානන්ද හිමියන් වෙත පැමිණි මුණුපුරා කේන්තියෙන් වෙව්ල වෙව්ලා තම මවුපියන්ටත් අනිකුත් වැඩිහිටියන්ටත් දෝෂාරෝපණයෙන් බැන වදින්නට වීය.

“බලන්න ස්වාමීන් වහන්ස! මුං මගේ මරණයේ කටයුතු කළේ මම බලා පොරොත්තු වුණ හැටියට නෙවෙයි. මගේ පාංශුකූලය දුන්නේ ගමේ පන්සලට. මං ඒකට කැමති නෑ මං මුංගෙන් පළිගන්නවා. පළිගන්නවාමයි” කියන්නට වීය.

මේ තරුණයාට ආවේශ වී සිටින්නේ කවුදැයි ඤාණානන්ද හිමියන්ට වැටහී ගියත් ඒ බව නොඅඟවා ප‍්‍රශ්න කරන්නට වූහ.

“මේ කව්ද? කතා කරන්නෙ?”

“ඇයි හාමුදුරුවනේ! මා අඳුනන්නේ නැද්ද? මං කර්ලිනා උපාසකම්මා.”

“ඇයි? උපාසකම්මේ මේ ළමයාට කරදර කරන්නේ?”

“හාමුදුරුවනේ! මට මෙයාගෙ ඇඟට විතරයි ඇතුළු වෙන්න පුළුවන්. ඒකයි මේ දරුවගෙ ඇඟට ආවෙ. මං අනිත් උංගෙන් පළිගන්නවා.”

“අනේ! අනේ! උපාසකම්මා සිල් සමාදන් වෙලා දන් පැන් දීලා බණ දහම් ඉගෙන ගත්තේ වෛර කරන්න ද? පළිගන්න ද?”

“ඉතින් හාමුදුරුවනේ! මුං මගේ පාංශුකූලය දුන්නේ පංසලටනෙ.”

“හරි හරි උපාසකම්මගෙ පාංශුකූලය අපිටත් ලැබුණනෙ.”

“ඔව් ඔව් මං දන්නවා. මං දැක්කා ඔබ වහන්සේ වළ උඩ තිබුණු රෙදි හතර රියන අරගෙන එනවා. ඒ වුණාට මට මේගොල්ලන්ගෙ වැඩ ගැන කේන්තියි හාමුදුරුවනේ.”

“ඔන්න ඔය තරහ මරහ හිතින් අයින්කර දාන්න. නැත්නම් තමුන්ටමයි ඒක නරක.”

“එහෙම නම් හය මාසෙන් දෙන දානය මේ ආරණ්‍ය සේනාසනයට දෙන්න ඕනෑ” යි කීවාය.

ඒ හය මාසයේ දානය ආරණ්‍ය සේනාසනයට දෙන බවට එතැන සිටි ඥාතිහු පොරොන්දු වූහ.

“හැබැයි ඒ දානයේ දී අට පිරිකර දෙකක්, ගොටු අතු දෙකක්, සෙරෙප්පු දෙකක් පූජා කරන්න ඕනෑ”යි උපාසක අම්මාගේ ආත්මය නියමයක් ද කළාය.

“ඇයි? උපාසක අම්මේ මේ දෙක දෙක පූජා කරන්න නියම කළේ” යි ඤාණානන්ද හිමියෝ ප‍්‍රශ්න කළහ.

“හාමුදුරුවනේ ඒ වැඩිපුර එක දඬුවම් වශයෙන් මං නියම කළේ”

“හොඳයි දැන් මේ ඇත්ති ඉන්නේ කොහේද?”

“අර මගේ මිනිය භූමදාන කළ තැනට ටිකක් එහායින් තියෙන ගල උඩ තමයි මම ඉන්නේ.”

“හොඳයි! දැන් හය මාසෙ පින්කමේ දී අපි මොනවාද කරන්න ඕනෑ.” හාමුදුරුවෝ නැවතත් ප‍්‍රශ්න කළහ.

“මම කන්න කැමති දේවලින් හොඳට දානෙ දීලා අර කලින් කියාපු විදිහට පිරිකර දෙක දෙක පූජා කරන්න ඕනෑ. දානෙ දවසට කලින් දවසෙ රෑ මම ඉන්න ගල උඩට ඇවිත් පේ‍්‍රත තටුව තියන්න ඕනෑ. ඒක කරන්න ඕනැ මගේ බාල දුව.”

“හා හොඳයි. හය මාසෙ පින්කමට තව වැඩි කාලයකුත් නැහැනෙ. මේ ඇත්ති දැන් මේ ළමයාගෙ ශරීරයෙන් ඉවත් වෙලා යන්නැ” යි ඤාණානන්ද හිමියෝ පැවසූහ.

ඒ සමඟ ම තරුණයා ප‍්‍රකෘතිභාවයට පත්වීය. දෑස් පිස දමමින් සිදු වූයේ කුමක් දැයි නොදැන විමතියෙන් වට පිට බලන්නට වූයේ ය. පැමිණ සිටි පිරිස ඔහු කැඳවා ගෙන ගෙදර ගියහ. එයින් පසු කාලයක් ම මේ තරුණයාට ආච්චි අම්මා ආවේශ වූයේ නැත.

හය මාසයේ පින්කම් දිනය උදා වීය. මිය ගිය අම්මා ගේ නියමය පරිදි බාල දියණිය පේ‍්‍රත තටුව ලෙස ආහාර පිඟානක් සකසා කලින් කී ගල මතට ගෙන ගොස් තැබුවා ය.

පසු දා උදේ ආරණ්‍ය සේනාසනයේ වැඩ වසන ස්වාමීන් වහන්සේ උදෙසා දානය පිළියෙල කැර ගොස් පූජා කළහ. දන් ශාලාවට වැඩම කළ ස්වාමීන් වහන්සේ දානය ලබා ගෙන තම තමන් වැඩ සිටින කුටිවලට වැඩම කළ අතර ඤාණානන්ද හිමියෝ අනූමෙවෙනි ධර්ම දේශනය සඳහා දන් ශාලාවේ නතර වූහ.

පිරිස පන්සිල්හි පිහිටුවා මියගිය මෑණියන්ට පුණ්‍යානුමෝදනය කිරීම සඳහා දුන් දානයත්, මවු ගුණත්, මේ පින්කම්හි ආනිසංසත් දේශනා කොට අවසාන වන විට ම අර තරුණයා වහාම නැගිට ළඟ සිටි තවත් යහළු තරුණ ළමයකුගේ අතින් ඇද ගෙන කැලේ කඩා ගෙන දුවන්නට වීය.

ඉතා ම වේගයෙන් දුව ගෙන ගිය තරුණයා ගොස් ඇත්තේ පේ‍්‍රත තටුව තැබු ගල උඩට ය. “මේ බලපං මුන් මට කෑම බෙදලා තියෙන හැටි. හොඳට බලා ගනිං මේ පිඟානෙ තියෙන දේවල්” යැයි එකින් එක පෙන්වා ආපසු දන් ශාලාවට දෙදෙනා ම දුව ගෙන ආවෝ ය. ඔවුන් සොයා ගෙන යන්නට පිටත් වූ පිරිස ද ආපසු හැරී පැමිණියහ. ස්වාමීන් වහන්සේ ද සිදු වූයේ කුමක්දැයි දැන ගැනීම සඳහා නතරව සිටියහ.

තරුණ මුණුපුරා යහළුවා සමඟ ඤාණානන්ද හිමියන් ඉදිරිපිට හිඳ ගත්හ. පවුලේ පිරිස ද එතැනට රැස්වූහ.

“හාමුදුරුවනේ! අපේ බාල දූගෙ වැඩත් හරිම බාලයි. මම මේ ළමයා ගල උඩට එක්කර ගෙන ගිහින් පෙන්නුවා. පේ‍්‍රත තටුව බෙදලා තිබුණෙත් පෙරේතකමෙන්. ඇපෙන් බේරෙන්න වගෙයි.

හාමුදුරුවනේ මම අඹවලට හරිම ආසයි. මේකි අඹ කෑල්ලක් බෙදලා තිබුණා මෙන්න මේ තරම් පුංචි කෑල්ලක්. (එසේ කීවේ අතේ සුළැඟිල්ල පෙන්වමිනි) ගෙදර වත්ත පුරාම තියෙන්නේ මම හිටවපු කොස් ගස්.

ඒ ගස්වල හොඳට කොස් හැදිලා තියෙනවා. මේකි මට එක ම එක වරකා මදුල යි බෙදලා තිබුණේ. ගස්ලබු කෑල්ලත් ඒ වගේ ම යි. හාමුදුරුවනේ! මට ඒ කෑම කන්න බෑ. අපි කරන්නේ ඒවා අත ගාලා සතුටු වෙන එක යි. ඒකවත් සතුටු වෙන්න පුළුවන් විදිහට තියලා නැහැ.”

“හා හොඳයි. හොඳයි. දැන් අපේ උපාසකම්මාට ඒ පෙරේත තටුවලින් වැඩක් නෑ. මේ දානයෙන් අපි සතුටු වෙලා පින් අනුමෝදන් කළානෙ. දැන් ඒ පින් ලැබුණානෙ” යි හාමුදුරුවෝ පැවසූහ.

“එහෙමයි හාමුදුරුවනේ! මට පින් ලැබුණා. මම ආයෙත් මේ දරුවාට කරදර කරන්නේ නැහැ. මම දැන් හොඳ තැනකට යනවා. එහෙනම් මට අවසරයි හාමුදුරුවනේ” යි කියා ස්වාමීන් වහන්සේට වැඳ අවට සිටි පිරිස දෙස බලා බාල දියණිය දෙස මඳක් අමනාපයෙන් මෙන් බලා “මං යනවා, මං යනවා” යැයි කී තරුණයා වෙව්ලා යළිත් ප‍්‍රකෘතිතාවයට පත් වූයේ ය.

ඒ පින් ලබා ගිය උපාසකම්මා ගේ ආත්මය වෘක්ෂ දේවතාවියක් වූ බව ද ගස්නාවේ ඤාණානන්ද හිමියෝ අප සමඟ පැවසූහ.